گیربکس دور متغیر SITI | مشخصات فنی، ویژگی‌ها و راهنمای خرید

گیربکس دور متغیر SITI (واریاتور مکانیکی) یکی از دقیق‌ترین و منعطف‌ترین تجهیزات انتقال قدرت تولید شده توسط کمپانی معتبر SITI ایتالیا است. این شرکت که از سال ۱۹۶۷ با تکیه بر دانش مهندسی Filippo Guerra فعالیت خود را آغاز کرده، امروزه به عنوان یکی از قطب‌های تولید گیربکس در اروپا شناخته می‌شود. واریاتورهای سری MK راهکاری مکانیکی و قابل اطمینان برای تغییر دور خروجی بدون نیاز به اینورترهای الکتریکی پیچیده هستند. این تجهیزات در سیستم‌هایی که نیاز به تنظیم سرعت لحظه‌ای و دستی دارند، عملکردی بی‌نظیر، کم‌صدا و با راندمان مناسب ارائه می‌دهند. گروه صنعتی سدکو به عنوان تأمین‌کننده مستقیم و بدون واسطه تجهیزات صنعتی اروپایی (از جمله محصولات SITI و SEW)، اصالت و کیفیت این کالا را برای صنایع ایران تضمین می‌کند.

گیربکس دور متغیر SITI چیست و چه نقشی در صنعت دارد؟

در بسیاری از خطوط تولید و ماشین‌آلات صنعتی، نیاز است که سرعت چرخش خروجی موتور متناسب با شرایط کار تغییر کند. گیربکس دور متغیر SITI (که در اصطلاح فنی به آن واریاتور مکانیکی یا Variable Speed Gearbox می‌گویند)، دستگاهی است که بین الکتروموتور و گیربکس اصلی (یا مصرف‌کننده نهایی) قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی این تجهیز، تغییر نسبت تبدیل به صورت پیوسته و مکانیکی است. برخلاف درایوهای الکترونیکی (اینورتر) که فرکانس برق موتور را تغییر می‌دهند، گیربکس دور متغیر SITI با استفاده از مکانیزم اصطکاکی (دیسک و کخ)، دور خروجی را به صورت خطی و دقیق تنظیم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که حتی در دورهای پایین، گشتاور قابل قبولی به سیستم منتقل شود. سری MK این برند ایتالیایی، به دلیل طراحی کامپکت، بدنه مقاوم و قابلیت تنظیم دستی آسان توسط اپراتور، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای نیمه‌سنگین و دقیق صنعتی محسوب می‌شود.

مشخصات فنی گیربکس دور متغیر SITI سری MK

واریاتورهای سری MK شرکت SITI بر اساس استانداردهای دقیق اروپایی طراحی شده‌اند. بدنه این گیربکس‌ها در سایزهای کوچک معمولاً از آلومینیوم دایکاست (جهت تبادل حرارتی بهتر و وزن کمتر) و در سایزهای بزرگ از چدن (برای تحمل ارتعاشات و بارهای سنگین) ساخته می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز فنی این محصول، عملکرد بدون صدا و لرزش آن است که ناشی از کیفیت بالای ماشین‌کاری قطعات داخلی می‌باشد. این سری در ۷ سایز مختلف (از MK2 تا MK100) تولید می‌شود که هر کدام توانایی انتقال بازه مشخصی از گشتاور را دارند. تغییر دور در این گیربکس‌ها معمولاً از طریق یک فلکه دستی (Handwheel) انجام می‌شود که به اپراتور اجازه می‌دهد با چرخاندن آن، سرعت خروجی را کم یا زیاد کند. در جدول زیر، مشخصات کلیدی گشتاور خروجی بر اساس سایز بدنه آورده شده است:

سایز (تیپ) گیربکس	حداکثر گشتاور خروجی (Nm)	جنس بدنه
MK 2	3	آلومینیوم
MK 5	8	آلومینیوم
MK 10	15	آلومینیوم
MK 20	30	چدن / آلومینیوم
MK 30	50	چدن
MK 50	72	چدن
MK 100	160	چدن

انواع مدل‌ها و سری‌های گیربکس دور متغیر

اگرچه تمرکز اصلی بر روی سری MK است، اما نحوه اتصال و کوپلینگ این گیربکس‌ها تنوع بالایی دارد. واریاتورهای SITI طوری طراحی شده‌اند که قابلیت نصب ماژولار داشته باشند. این یعنی می‌توانند:

• به صورت مستقل: مستقیماً بین الکتروموتور و دستگاه مصرف‌کننده نصب شوند (ورودی و خروجی شافت یا فلنج).
• کوپل شده با گیربکس کاهنده: برای دستیابی به دورهای بسیار پایین و گشتاورهای بالاتر، واریاتور MK به ورودی یک گیربکس حلزونی یا هلیکال متصل می‌شود.

همچنین از نظر نحوه کنترل، علاوه بر مدل استاندارد دستی (Handwheel)، امکان نصب نشانگرهای گرانشی (Gravity Indicator) برای نمایش دور دقیق یا اتصال موتورهای کوچک سروو برای تنظیم سرعت از راه دور نیز در برخی مدل‌های سفارشی وجود دارد.

کاربرد گیربکس دور متغیر SITI در صنایع مختلف

قابلیت تغییر دور نرم و پیوسته، این محصول را به قلب تپنده بسیاری از ماشین‌آلات حساس تبدیل کرده است. صنایع زیر بیشترین بهره را از این تکنولوژی می‌برند:

کاربرد در صنایع مادر و تولیدی

صنایع غذایی و نوشیدنی به دلیل نیاز به تنظیم سرعت خطوط پرکن و بسته‌بندی، یکی از مشتریان اصلی این محصول هستند. همچنین در صنایع کاشی و سرامیک برای تنظیم سرعت کوره‌ها و خطوط لعاب‌کاری، و در صنایع نساجی و رنگرزی پارچه که کشش و سرعت پارچه باید دقیقاً کنترل شود تا کیفیت رنگ‌آمیزی یکنواخت باشد، از واریاتور SITI استفاده می‌شود.

کاربرد در دستگاه‌ها و تجهیزات

• نوار نقاله‌ها (Conveyors): برای هماهنگ‌سازی سرعت خط تولید با سرعت اپراتور یا دستگاه‌های دیگر.
• میکسرها و همزن‌ها: جهت تغییر ویسکوزیته مواد در مراحل مختلف اختلاط.
• دستگاه‌های سیم‌پیچی اتوماتیک: که نیاز به تنظیم دقیق سرعت چرخش قرقره دارند.
• ماشین‌آلات چاپ و بسته‌بندی: برای تنظیم دقیق محل برش یا چاپ روی محصول.

مزایا و معایب گیربکس دور متغیر SITI

انتخاب بین یک واریاتور مکانیکی و یک درایو الکترونیکی نیازمند شناخت دقیق مزایا و محدودیت‌های هر کدام است. گیربکس دور متغیر SITI سری MK با تکیه بر کیفیت ساخت ایتالیایی، مزایای زیر را ارائه می‌دهد:

• سادگی کاربری: تغییر دور تنها با چرخاندن یک فلکه انجام می‌شود و نیاز به دانش برنامه‌نویسی یا تنظیمات پیچیده الکتریکی ندارد.
• گشتاور ثابت: در بسیاری از بازه‌های سرعتی، گشتاور مناسبی ارائه می‌دهد.
• دوام و کارکرد بی‌صدا: قطعات داخلی در حمام روغن کار می‌کنند و سایش فلز بر فلز به حداقل رسیده است.
• انعطاف‌پذیری نصب: قابلیت کوپل شدن آسان با انواع الکتروموتورهای استاندارد IEC.

محدودیت‌ها

باید در نظر داشت که این سیستم‌ها به دلیل ماهیت اصطکاکی، دارای قطعات مصرفی هستند و در طولانی‌مدت ممکن است نیاز به سرویس داشته باشند. همچنین سرعت پاسخگویی آن‌ها نسبت به سیستم‌های تمام الکترونیک (سروو موتورها) کندتر است و برای اتوماسیون‌های بسیار سریع و پیچیده پیشنهاد نمی‌شوند.

نکات مهم در انتخاب و خرید گیربکس دور متغیر SITI

برای انتخاب صحیح مدل سری MK، تنها دانستن توان موتور کافی نیست. باید به بازه تغییرات دور مورد نیاز دقت کنید. معمولاً این گیربکس‌ها می‌توانند دور موتور را در یک بازه مشخص (مثلاً ۱:۵) تغییر دهند. نکته مهم دیگر، توجه به گشتاور خروجی در پایین‌ترین دور است؛ زیرا فشار وارده به گیربکس در دورهای پایین به حداکثر می‌رسد. نوع نصب (پایه‌دار یا فلنج‌دار) و موقعیت نصب (افقی یا عمودی) نیز در انتخاب مقدار روغن و نحوه روانکاری تأثیرگذار است. با توجه به وجود کالاهای تقلبی یا بی‌کیفیت در بازار، خرید از یک منبع معتبر اهمیت دوچندان دارد. گروه صنعتی سدکو به عنوان واردکننده تخصصی برندهای اروپایی، اصالت گیربکس دور متغیر SITI را تضمین کرده و خدمات پس از فروش و تأمین قطعات یدکی آن را ارائه می‌دهد.

سوالات متداول درباره گیربکس دور متغیر SITI

تفاوت اصلی گیربکس دور متغیر مکانیکی با اینورتر چیست؟

گیربکس دور متغیر (واریاتور) سرعت را به روش مکانیکی و اصطکاکی تغییر می‌دهد و معمولاً گشتاور را حفظ می‌کند، در حالی که اینورتر فرکانس برق موتور را تغییر می‌دهد. واریاتور برای محیط‌هایی که تنظیم دستی و ساده مدنظر است و یا استفاده از تجهیزات الکترونیکی حساس مقدور نیست، گزینه‌ای عالی است.

آیا قطعات یدکی سری MK در ایران موجود است؟

بله، از آنجا که این گیربکس دارای قطعات سایشی داخلی است، تأمین قطعات یدکی اهمیت دارد. گروه صنعتی سدکو به عنوان تأمین‌کننده محصولات SITI، قطعات یدکی اصلی و خدمات سرویس این گیربکس‌ها را پشتیبانی می‌کند.

آیا می‌توان دور گیربکس را در حالت خاموش تغییر داد؟

خیر، اکیداً توصیه می‌شود که فلکه تنظیم دور واریاتورهای مکانیکی را فقط زمانی که موتور روشن است و شافت می‌چرخد، بچرخانید. تغییر تنظیمات در حالت سکون می‌تواند به دیسک‌ها و مکانیزم داخلی آسیب جدی وارد کند.

کاربرد اصلی گیربکس دور متغیر SITI در کدام صنایع است؟

این گیربکس‌ها عمدتاً در صنایع بسته‌بندی، نوار نقاله‌ها، صنایع نساجی، کاشی و سرامیک و هر دستگاهی که نیاز به تنظیم سرعت توسط اپراتور در حین کار دارد، استفاده می‌شوند.